In de natuur is de cortisol verhoging als gevolg van stress altijd tijdelijk. Nooit chronisch zoals we dat tegenwoordig wel kunnen hebben. Een chronisch verhoogd cortisol niveau betekent volgens de natuurwetten dan ook dat je een ‘reproductive loser’ bent; je genen zijn het niet waard om voort te bestaan.
De invoering van het kunstlicht heeft voor cortisol grote gevolgen. Cortisol is immers het hormoon dat reageert op stress. Vanaf het moment dat we met de invoering van het kunstlicht het dag-nachtritme naar onze hand kunnen zetten hebben we een chronische stressfactor voor ons lichaam gecreëerd.
Overdag, of beter gezegd zodra het licht wordt, moesten onze verre-verre voorouders alert en waakzaam zijn om de gevaren in de natuur het hoofd te kunnen bieden. Onmiddellijk bij het licht worden start daarom de cortisolproductie en stijgt het niveau daarvan. Cortisol verhoogt de activiteit, vermindert passiviteit en levert energie en uithoudingsvermogen. Dit productieritme zit in onze genen. Voor gezonde personen geldt nog steeds dat cortisol vroeg in de morgen, bij het wakker worden, direct een hoog niveau heeft. Gedurende de dag blijft dit op een normaal niveau om in de avond en nacht af te nemen. Tussen 12 en 2 uur ’s nachts is cortisol op z’n laagst. Per dag ligt de productie bij een vrouw rond de 20 mg en bij de man rond de 30 mg.
De cortisol productie is via melatonine nog steeds gekoppeld aan de hoeveelheid licht. Met één belangrijk verschil: voor de productie maakt het niet uit of dit daglicht betreft of het kunstlicht dat we sinds bijna anderhalve eeuw hebben. Eén van de basisprincipes van cortisol is namelijk dat zolang de zon niet ondergaat, de hoeveelheid cortisol niet afneemt. Deze situatie creëren we door met kunstlicht de dag te verlengen waardoor veel langer dan in de natuur cortisol geproduceerd blijft worden.
Uiteraard is zo’n bijna permanente staat van alertheid zeer belastend voor ons lichaam en vormt dit een aanmerkelijke chronische stressfactor zoals die in de natuur niet voor komt. Naast het normale cortisolniveau dat we overdag nodig hebben om waakzaam en energiek te zijn wordt in de natuur namelijk alleen een tijdelijke extra hoeveelheid cortisol geproduceerd als reactie op incidentele stress.
Nu we met de kunstmatige verlenging van het daglicht een chronische stressfactor voor ons lichaam hebben gecreëerd kunnen we begrijpen dat dit een constant hoog cortisolniveau met zich meebrengt. Daarmee maken we onszelf in de ogen van de natuur tot ‘reproductive loser’.
Tags: cortisol, hormonen, hormoon, kunstlicht, Stress, stress symptomen, stresshormonen